Samenwerken met de gemeente

Enige tijd geleden is het gemeentelijke Coalitieakkoord met de titel “Thuis in Meierijstad” gepresenteerd. De uitwerking hiervan plaats in de vorm van een collegewerkprogramma. Vanuit POM hebben we recent de belangrijkste punten aangegeven die we de komende jaren samen met de gemeente moeten oppakken.

Er moeten keuzes worden gemaakt. Vanwege de complexiteit van veel nieuwe initiatieven (zeker wanneer ze een ruimtelijke component hebben), hoge kosten en de beschikbare personeelscapaciteit, is er simpelweg geen ruimte om alles tegelijk op te pakken. Vanuit POM hebben wij ook keuzes gemaakt. Hoogste prioriteit hebben wat ons betreft de volgende onderwerpen:

• Huisvesting: We moeten aan de slag om snel nieuwe bedrijfsgrond voor ondernemers uit te kunnen geven in de kernen Sint-Oedenrode, Erp, Veghel en Schijndel. Nieuwbouw moet duurzaam en de uitgiftes moeten ook bijdragen aan intensiverings-/ontwikkelmogelijkheden op bestaande bedrijventerreinen. We willen woningbouwmogelijkheden realiseren voor werknemers (jongeren, talenten, expats) door het opzetten van een Woonfonds en de grootschalige huisvesting van arbeidsmigranten op/nabij werklocaties moet versneld worden. Lees meer over huisvesting
• Duurzaamheid: Alleen samen kunnen we invulling geven aan de energietransitie en zorgen voor klimaatadaptieve bedrijventerreinen. Lees meer over duurzaamheid
• Bereikbaarheid: Alle infrastructurele projecten in en rondom Meierijstad zijn vertraagd. Met elkaar moeten we gaan bedenken hoe we die infrastructurele projecten wel tot realisatie kunnen laten komen en daarnaast gaan we zelf proberen de doorstroming te bevorderen door goed en groot in te zetten op mobiliteitsbevordering (anders en/of op andere momenten reizen). Lees meer over bereikbaarheid

Met het oog op huisvesting zouden we graag zien dat de komende periode aandacht wordt besteed aan:

• Bedrijfshuisvesting: In november 2021 is door de gemeenteraad besloten om nieuwe bedrijfskavels in Erp, Sint-Oedenrode, Schijndel en Veghel uit te geven, met name voor ondernemers die reeds in Meierijstad gevestigd zijn of hier wonen. Dit betreft zowel kleine kavels voor kleine of startende ondernemingen als grotere kavels om de groei van reeds gevestigde bedrijven te faciliteren. In Erp en Schijndel is reeds zachte plancapaciteit aanwezig. In Sint-Oedenrode en Veghel is dat niet het geval. Wij zouden graag zien dat vaart wordt gemaakt met het beschikbaar krijgen van nieuwe bedrijfsgrond in alle vier genoemde kernen, hierbij kan rekening worden gehouden met de volgende punten:
  • Duurzaam uitgifteprotocol: Onderdeel van het raadsbesluit is dat gemeente en POM samen een duurzaam uitgifteprotocol voor nieuw uit te geven kavels opstelt. Ook hiermee is nog geen start gemaakt.
  • Duurzaamheidseisen: In dit protocol zullen duurzaamheidseisen aan de nieuw uit te geven gronden moeten worden gesteld, mede in relatie tot de congestieproblematiek op het elektriciteitsnetwerk.
  • Koppeling met bestaande / achter latende bedrijfskavel: In het nog op te stellen uitvoeringsprotocol, kan een koppeling gemaakt worden tussen de nieuwe kavel(s) en de bedrijfskavels die ondernemers verlaten of waar ze een deel van hun activiteiten blijven uitvoeren. Juist bij nieuw uit te geven kavels kunnen (duurzaamheids)voorwaarden gesteld worden, ook aan de reeds bestaande kavels. Hiermee kan ook de transitie van oude(re) kavels op gang gebracht worden.
  • Inbreiding: Onderdeel van het vastgestelde bedrijventerrein-beleid is ontwikkeling van inbreidingslocaties. Dit kan alleen als hier actief op wordt gestuurd. De Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht doet dit bijvoorbeeld door actief gronden / locaties op te kopen die al lang te koop zijn en/of waar geen ontwikkelingen zijn en deze vervolgens te herontwikkelen (achterliggende reden is dat ook daar niet zonder meer nieuwe bedrijfsgrond kan worden ontwikkeld, maar dat zij een herstructurerings-/inbreidingsopgave hebben van 25% van de bijna 300 ha nieuw uit te geven bedrijfsgrond). Zij hebben hiervoor een fonds opgezet, waarbij ze ervan uitgaan dat ze 40% van de investeringen die moeten worden gedaan om locaties aan te kopen en te herontwikkelen niet terug verdienen. Zij voeren dus actieve grondpolitiek en investeren eigen middelen om locaties te herontwikkelen. Een dergelijke aanpak is ook voor Meierijstad te overwegen, aangezien ook hier de grond schaars is en in het beleid een herstructurerings-/inbreidingsopgave is vastgelegd.
  • Vereniging van Eigenaren: Een mogelijkheid om onderlinge binding tussen nieuwe grondeigenaren / ondernemers te krijgen, voorzieningen zoals parkeergelegenheid en groenonderhoud te collectief te regelen en financieren en grip te houden op de ontwikkeling van een bedrijventerrein is het opzetten van een Vereniging van Eigenaren of coöperatie. We adviseren om de kansen en mogelijkheden hiervoor te onderzoeken. Uiteraard willen wij hier graag aan bijdragen.
  • Toekomstige uitbreidingsmogelijkheden: Kijk voor toekomstige uitbreidingsmogelijkheden van bedrijfsgrond, niet alleen naar gronden grenzend aan bestaande bedrijventerreinen, maar verken ook de mogelijkheden van ontwikkeling van een compleet nieuw en duurzaam bedrijventerrein op een locatie waar nu nog geen bedrijventerrein gevestigd is. Een dergelijk nieuw terrein biedt volop kansen om invulling te geven aan alle bovenstaande genoemde zaken en daarmee schuifruimte te creëren om de bestaande bedrijventerreinen in de gemeente ook te herontwikkelen.
• Huisvesting voor werknemers: Er liggen grote uitdagingen op woningbouwgebied. Daarnaast is er sprake van arbeidskrapte en wordt voorzien dat die de komende jaren nog aanhoudt. Samen met de gemeente willen we ervoor zorgen dat voor (toekomstige) werknemers van bedrijven in Meierijstad woonruimte wordt gecreëerd. Specifieke doelgroepen zijn jongeren, talenten en expats. Eerste mogelijkheden zijn reeds gezamenlijk verkend en positief ontvangen door zowel werkgevers als werkgever Als vervolg hierop willen graag invulling geven aan de vervolgstappen, het vervolgproces, de doorlooptijd en de voorwaarden waaronder de samenwerking, toewijzing van woningen, oprichting van een gezamenlijk Woonfonds, de financiering hiervan, etc. kan worden vormgegeven.
• Huisvesting van arbeidsmigranten: In 2019 is het beleid vastgesteld voor de huisvesting van arbeidsmigranten. In eerste instantie gericht op het binnen vijf jaar realiseren van 2.500 extra bedden bij agrarische bedrijven en nabij / op bedrijventerreinen t.b.v. de industrie. Tot op heden zijn er nog geen grootschalige huisvestingsmogelijkheden op/nabij bedrijventerreinen gerealiseerd, ondanks dat er al langere tijd enkele plannen met een omvang van 500 bedden per aanvraag in de vergunningsprocedure zitten. Graag zouden we zien dat op korte termijn:
  • de vergunningsprocedures worden afgerond en de 3 locaties met in totaal ongeveer 1.500 bedden ook daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden
  • een nieuwe ambitie wordt geformuleerd voor de periode vanaf 2024 voor de huisvesting van arbeidsmigranten
  • naast tijdelijke mogelijkheden voor de huisvesting van arbeidsmigranten (met ontheffing van het bestemmingsplan worden nu mogelijkheden gecreëerd voor maximaal 15 jaar) ook beleid en mogelijkheden te realiseren voor de doorstroom van arbeidsmigranten van tijdelijke huisvesting naar permanente woonruimte in Meierijstad
  • het huidige beleid, de aanpak en de gerealiseerde mogelijkheden wordt geëvalueerd.

Duurzaamheid is ontzettend belangrijk voor inwoners en ondernemers. Hierin moeten de komende jaren nog forse stappen gezet worden. Enerzijds omdat het vanuit Europese wetgeving wordt opgelegd, anderzijds omdat we er ook in geloven en overtuigd zijn van de noodzaak van ambitieuze stappen op dit gebied. De huidige congestieproblemen maken de uitdagingen alleen maar groter, aangezien bedrijven met grootverbruikaansluitingen geen nieuwe aansluiting kunnen krijgen, geen elektriciteit meer kunnen terug leveren aan het net en zelfs de gecontracteerde capaciteit van een bestaande aansluiting niet kan worden uitgebreid. Naast netcongestie is ook wet- en regelgeving en de beschikbaarheid van kennis, geld, menskracht, materiaal beperkend om te verduurzamen.

De komende periode gaan we vooral inzetten op energie (energiebesparing, duurzame opwekking met behulp van zon en/of wind, waterstof, balancering van energiegebruik, verduurzaming transport, koppeling van lokaal opgewekte en gevraagde energiestromen, restwarmte, …) en klimaatadaptatie (tegengaan van hittestress en voorkomen van wateroverlast op bedrijventerreinen, bedrijfskavels en in/aan bedrijfspanden). Hierin werken we al met de gemeente samen, bijvoorbeeld binnen de “Grote Oogst” en “Werklandschappen van de Toekomst”. Zowel vanuit ondernemerszijde als vanuit o.a. de gemeente wordt hiervoor capaciteit en een financiële inzet gevraagd. We vragen de gemeente dan ook voor de komende bestuursperiode een bedrag van ten minste € 250.000 als cofinanciering voor de “Grote Oogst” te reserveren en € 1.000.000 voor “Werklandschappen van de Toekomst”. Met name binnen de “Grote Oogst” zijn dit vooral middelen om de energietransitie voor ondernemers en op bedrijventerreinen aan te jagen. Investeringen voor bijvoorbeeld het opzetten van een eigen energienet of warmtenet, waterstof, grootschalige investeringen in zon-op-dak of zonneweides of anderszins zijn daarin niet opgenomen. Daarnaast zouden we graag zien, dat vergunningsprocedures gericht op verduurzaming waar mogelijk versneld worden en extra prioriteit krijgen, samen met het bedrijfsleven de lobby richting hogere overheden wordt gevoerd voor het verkrijgen van subsidies en wetgeving om onderlinge levering van energie mogelijk te maken en meer gebruik wordt gemaakt van de lokaal aanwezige kennis van ondernemers.

Meierijstad slibt dicht. Geen enkel infrastructureel plan komt tot realisatie. De plannen rondom de N279 Veghel – Asten zijn eind vorig jaar vernietigd door de Raad van State. Nieuwe verkeerstellingen wijzen uit dat de verkeerstoename fors groter zal worden dan eerder was aangenomen, waardoor de eerder voorgestelde oplossing voor de N279 – zeker in Veghel met 4 gelijkvloerse kruisingen – niet meer zal volstaan. Dit heeft ook direct gevolgen voor de bedrijventerreinontsluiting Keldonk-Doornhoek en de Rembrandtlaan in Veghel. Verbreding van de A50 bij Veghel stond al niet op de agenda, maar ook de verbreding na Oss is nu uitgesteld en met de mobiliteitsplannen en kleinschalige infrastructurele ingrepen worden ook geen zichtbare vorderingen gemaakt. Een extra bedrijventerreinontsluiting voor bedrijventerrein De Dubbelen staat lokaal en provinciaal nauwelijks op de politieke agenda, de snelfietsroute Uden-Veghel wordt opgeknipt in delen, omdat de kosten voor verplaatsing van de fietsbrug fors zijn toegenomen. Een spoorverbinding voor Meierijstad is geen optie, maar tegelijkertijd wordt er eerder gesproken over minder busvervoer dan intensivering van routes en lijnen. En ook de verbreding van de vaarklasse van de Zuid-Willemsvaart waardoor grotere schepen de haven in Veghel kunnen aandoen staat ‘on hold’.

Twee weken geleden kondigde het Rijk daar bovenop aan dat op dit moment verregaande plannen voor verbreding en verbetering van de doorstroming op de Brabantse (snel)wegen A50, A58, A2, N65, A67 en elektrificatie van de Maaslijn (spoor) allemaal ‘on hold’ staan als gevolg van processen en procedures, capaciteitsgebrek, stikstof en geld.

Begin 2022 heeft de gemeenteraad de Duurzame mobiliteitsvisie Meierijstad vastgesteld. Deze visie vormt de leidraad voor hoe de komende jaren om te  gaan met zaken als bereikbaarheid, leefbaarheid en verkeersveiligheid. Door de huidige ontwikkelingen staat de 1^e van de drie hoofdambities van de visie – Bereikbaar Meierijstad “werken aan een economisch vitale stad” – zwaar onder druk. En daarmee ook de bereikbaarheid en het vestigingsklimaat van hel Meierijstad, voor inwoners, ondernemers, werknemers en bezoekers. Oplossingen liggen in zowel infrastructuur als mobiliteit. Eerste gedachten voor een grootschalige aanpak op het gebied van mobiliteit (anders / op andere momenten reizen) worden op dit moment uitgewerkt. Naast inzet vanuit ondernemers en gedragsverandering, zal hiervoor echter ook budget en inzet vanuit de gemeente noodzakelijk zijn. Mogelijk dat ook de provincie hieraan wil bijdragen. We verzoeken het college hiervoor budget en ruimte te reserveren. Dit neemt niet weg dat de druk om infrastructurele oplossingen te realiseren, groot blijft. We zullen er alles aan moeten doen om de bereikbaarheid van Meierijstad en de bedrijventerreinen te verbeteren en daarvoor ook de nodige infrastructurele ingrepen in de gemeente (bedrijventerreinontsluitingen, parallelstructuur A50, busvervoer, snelfietsroutes, ..) en daar door-/omheen (N279, A50, verbreding Zuid-Willemsvaart, …). We zouden graag zien dat de gemeente zich uitspreekt over de koers die zij de komende jaren wil varen op het gebied van bereikbaarheid en mobiliteit, welke concrete trajecten gerealiseerd moeten worden, wat het tijdspad richting realisatie is en welke inzet vanuit de gemeente in menskracht en middelen hierbij verwacht kan worden.